Skala oszustw internetowych wzrosła w ciągu ostatnich kilku lat, a oszuści stają się coraz sprytniejsi. W poniższym artykule pokazujemy najczęstsze rodzaje oszustw oraz co zrobić, jeśli uważasz, że padłeś/aś ofiarą oszustwa.
Fałszywe oferty pracy
Na co uważać:
- Obca osoba kontaktuje się z Tobą za pośrednictwem wiadomości tekstowych lub popularnych komunikatorów, takich jak WhatsApp, lub Telegram i oferuje Ci łatwą pracę.
- Obiecuje Ci wysokie dochody, pracując z domu i przy minimalnym wysiłku.
- Proces rekrutacji jest szybki i nie przypomina standardowego procesu (brak rozmowy kwalifikacyjnej lub dyskusji na temat Twoich kwalifikacji, doświadczenia i referencji, brak umowy lub umowa z niewieloma zobowiązaniami i informacjami).
- Możesz być proszony o pobranie nowej aplikacji bankowej lub używanie portfela kryptowalutowego do pracy.
- Praca polega na przelewaniu pieniędzy, oglądaniu filmów na popularnych stronach, publikowaniu komentarzy i „lajkowaniu” oglądanych treści, dokonywaniu zakupów lub odbieraniu paczek w imieniu kogoś innego. Możesz być zobowiązany do dokonywania wpłat na drogie produkty lub wykonywania zadań, które są coraz droższe i częstsze.
- Obce osoby proszą Cię o doładowanie konta swoimi pieniędzmi lub kryptowalutą, aby ukończyć przypisane zadania.
- Na początku możesz otrzymać niewielką płatność za wykonanie pracy lub zadania w celu zachęty. Później dowiadujesz się, że aby otrzymać wypłatę, musisz najpierw wpłacić więcej swoich pieniędzy.
Oszustwa inwestycyjne
Na co uważać:
- Obce osoby kontaktują się z Tobą za pośrednictwem popularnych mediów społecznościowych, aplikacji do wysyłania wiadomości lub platform randkowych w sprawie „bezpiecznego i gwarantowanego” sposobu na zarobienie pieniędzy. Możesz nawet samodzielnie znaleźć taką ofertę w reklamach zamieszczonych na najpopularniejszych platformach społecznościowych.
- Oszuści mogą używać profesjonalnie wyglądających stron internetowych, fałszywych historii w wiadomościach, reklam online i postów w mediach społecznościowych, aby sprawić, że schemat wygląda na wiarygodny.
- Oszuści mogą fałszywie twierdzić, że pewne znane postacie lub zamożni inwestorzy wspierają lub korzystają z inwestycji.
- Możesz otrzymać telefon lub wiadomość od tzw. doradcy finansowego, eksperta inwestycyjnego lub brokera, który wydaje się być dobrze poinformowany o kryptowalutach, Forexie lub innych rynkach.
- Zawsze gwarantowane są wysokie i szybkie zwroty bez ryzyka.
- Oszuści są bardzo elokwentni, charyzmatyczni i mogą wywierać na Ciebie presję, aby działać szybko.
- Proszą Cię o inwestowanie za pomocą kryptowalut lub przesyłanie funduszy za pośrednictwem nieznanych platform (możesz być proszony o pobranie nowej aplikacji bankowej lub utworzenie portfela na platformie kryptowalutowej).
- Możesz być proszony o zainstalowanie programu do udostępniania ekranu, który pozwoli oszustom zobaczyć Twój ekran lub nawet aktywnie przejąć nad nim kontrolę.
- Możesz zobaczyć fałszywe zyski, ale gdy spróbujesz wypłacić środki, zostajesz poproszony o uiszczenie opłat, podatków lub dokonanie kolejnej wpłaty.
- Na początku oszuści mogą wypłacić Ci niewielki zwrot zysku, aby przekonać Cię, że oferta jest prawdziwa.
Fałszywe sklepy, oferty specjalne i wyprzedaże
Na co uważać:
- Znajdujesz sklep lub ofertę specjalną sprzedającą luksusowe towary, elektronikę lub modne przedmioty w niezwykle niskich cenach. Cena jest zbyt dobra, aby była prawdziwa.
- Strona internetowa wygląda profesjonalnie, ale nie ma standardowych elementów, takich jak: dane kontaktowe z obsługą, brak Regulaminu i/lub Polityki Prywatności. Dokumenty te mogą być obecne, ale są bardzo krótkie i nie oferują wielu informacji.
- Fałszywa strona może kopiować logotypy, wygląd lub branding prawdziwych firm, aby wydawać się wiarygodna. Ale jeśli przyjrzysz się bliżej, możesz dostrzec różnice i niespójności.
- Podczas finalizacji zakupu musisz zapłacić przelewem do nieznanego odbiorcy, kryptowalutą lub innymi metodami, które nie podlegają zwrotowi. Imię odbiorcy różni się od nazwy strony internetowej lub bramki płatniczej.
- Kupiony przedmiot nigdy nie zostaje dostarczony, lub otrzymujesz coś zupełnie innego i niskiej jakości.
- Strona może przestać działać, gdy tylko otrzyma Twoje pieniądze.
Oszustwo phishingowe
Na co uważać:
- Otrzymujesz e-mail lub wiadomość, która rzekomo pochodzi z Twojego banku, kuriera lub znanej firmy. Wiadomość prosi Cię o kliknięcie w link, otwarcie załącznika lub pilne „zweryfikowanie” swojego konta lub informacji o płatności.
- Adres e-mail lub numer telefonu nadawcy wygląda podejrzanie, lub nieznacznie różni się od prawdziwego adresu firmy. Szukaj dodatkowych liter, cyfr w adresie e-mail nadawcy, których prawdziwa firma by nie miała.
- Oszuści proszą Cię o podanie danych osobowych, danych logowania lub pełnych numerów kart.
- Wiadomość, którą otrzymujesz, używa gróźb, takich jak zawieszenie konta lub nieodebrana paczka, aby wywrzeć na Tobie presję do dokonania płatności.
- Kontaktuje się z Tobą ktoś, kto udaje wsparcie techniczne, Twój bank, agencję rządową, urząd skarbowy lub nawet platformę inwestycyjną.
- Oszuści proszą Cię o zainstalowanie oprogramowania do zdalnego dostępu (takiego jak AnyDesk, TeamViewer lub podobnego), aby mogli „pomóc” lub „poprowadzić” Cię przez proces. Wykonując polecenia, udostępniasz oszustom możliwość zobaczenia i używania Twojego ekranu (komputera lub telefonu).
Oszustwo romantyczne
Na co uważać:
- Ktoś kontaktuje się z Tobą w mediach społecznościowych, aplikacji randkowej lub platformach wiadomości, takich jak WhatsApp lub Telegram.
- Są bardzo charyzmatyczni i szybko wyrażają miłość do Ciebie.
- Nie korzystają z rozmów wideo ani telefonicznych, zawsze kontaktują się z Tobą za pośrednictwem mediów społecznościowych, aplikacji, wiadomości tekstowych.
- W pewnym momencie zaczynają prosić o pieniądze — na bilety, rachunki medyczne, tymczasowy kredyt lub „okazję inwestycyjną”, która rzekomo uczyniła ich bogatymi. Obiecują, że zwrócą Ci pieniądze.
- Gdy wysyłasz pieniądze, informują, aby nie korzystać z standardowych kanałów płatności, lecz używać kryptowalut, kart podarunkowych lub przelewów do różnych odbiorców. Zawsze proszą o przesyłanie pieniędzy za pomocą metod, które nie pozwalają na zwrot środków.
Oszustwo pożyczkowe
Na co uważać:
- Oferty szybkiej pożyczki bez formalności, nawet jeśli masz złą zdolność kredytową lub brak historii finansowej. Nie ma żadnych kontroli, wywiadów, wniosków, ani nawet umowy pożyczkowej.
- Fałszywy pożyczkodawca korzysta z mediów społecznościowych, e-maila lub aplikacji do wiadomości, takich jak Telegram lub WhatsApp.
- Musisz zapłacić z góry opłaty za „ubezpieczenie”, „przetwarzanie” lub „gwarancję” przed otrzymaniem rzeczywistej pożyczki.
Oszustwo przez klonowanie głosu AI
Na co uważać:
- Otrzymujesz nagłą wiadomość głosową lub telefon od bliskiej osoby lub przyjaciela, który twierdzi, że ma kłopoty i prosi o pieniądze.
- Głos brzmi znajomo, ale prośba wydaje się dziwna, emocjonalna lub pospieszna.
- Jesteś pod presją, aby natychmiast wysłać pieniądze, często za pośrednictwem kryptowalut, przelewu bankowego lub przedpłaconych kart podarunkowych.
- Numer dzwoniącego może być sfałszowany, aby pasował do prawdziwego kontaktu.
Jak rozpoznać próbę oszustwa?
Pamiętaj o tych zasadach, aby zabezpieczyć swoje finanse:
- Legalni pożyczkodawcy nigdy nie proszą o pieniądze z góry.
- Nigdy nie wysyłaj pieniędzy do kogoś, kogo nie znasz w prawdziwym życiu.
- Nigdy nie zgadzaj się na udostępnienie dostępu do swojego urządzenia nikomu, kogo nie znasz i nie zweryfikowałeś. Prawdziwe firmy lub instytucje finansowe nigdy nie poproszą Cię o udostępnienie swoich wrażliwych danych, lub dostępu do Twojego urządzenia.
- Zawsze korzystaj z Internetu, aby sprawdzić sprzedawcę, przeczytać recenzje online i unikać ofert, które wydają się zbyt dobre, aby były prawdziwe. Większość fałszywych stron internetowych lub fałszywych ofert ma złe opinie w Internecie, ponieważ ludzie zostali oszukani przez nie wcześniej.
- Nigdy nie wysyłaj więcej pieniędzy, aby odblokować lub uzyskać dostęp do swoich zysków — tak nie działają inwestycje!
- Nigdy nie instaluj nieznanych programów ani nie udostępniaj swojego ekranu komputera/telefonu. Nigdy nie udostępniaj swoich wrażliwych danych logowania nikomu!
- Nigdy nie podejmuj decyzji pod wpływem czyichś nacisków. Masz prawo sprawdzić i upewnić się, do kogo chcesz wysłać pieniądze.
- Regularnie przeglądaj swoje wyciągi finansowe i historię transakcji. Szukaj wszelkiej nieautoryzowanej lub podejrzanej aktywności i zgłaszaj tego typu wątpliwości do ZEN.COM.
- Upewnij się, że system operacyjny Twojego urządzenia i wszystkie aplikacje finansowe są aktualne i mają najnowsze aktualizacje zabezpieczeń.
- Jeśli ktoś prosi o pieniądze przez telefon lub wiadomość głosową, nawet jeśli to Twoja bliska osoba lub przyjaciel, rozłącz się i oddzwoń do tej osoby, używając zaufanego numeru. Zadaj osobiste pytanie, na które tylko ta osoba zna odpowiedź.
- Nie zakładaj, że znajomy głos, który słyszysz, to bezpieczna prośba. Zawsze weryfikuj rozmówcę.
Co zrobić, jeśli uważasz, że mogłeś paść ofiarą oszustwa?
- Natychmiast przerwij kontakt z potencjalnymi oszustami.
- Natychmiast zmień swoje dane logowania i nie udostępniaj ich nikomu.
- Zablokuj swoją kartę płatniczą, aby zapobiec dalszym niepożądanym transakcjom.
- Usuń wszystkie programy do udostępniania ekranu ze swoich urządzeń.
- Skontaktuj się z nami pod adresem hello@zen.com lub w czacie w aplikacji.
- Zgłoś oszustwo lokalnym ogranom ścigania.
- Jeśli to możliwe, spróbuj utworzyć zrzuty ekranu lub zapisać komunikację, którą prowadziłeś z oszustami – może to pomóc nam i władzom w zbadaniu sprawy.